Vào ngày Tết Hàn Thực 3/3 âm lịch hàng năm, người Việt thường làm những đĩa bánh trôi, bánh chay để dâng lên tổ tiên. Đây là món bánh cổ truyền, mang đậm ý nghĩa và giá trị văn hóa trong dân gian. Thay vì những đĩa bánh màu trắng đơn điệu thông thường, chỉ cần thêm vài bước đơn giản, bạn hoàn toàn có thể biến tấu món bánh này trở nên rực rỡ hơn, hấp dẫn hơn.
Ngày Tết Hàn Thực năm nay đang đến gần, hãy cùng Nhựa Việt Nhật vào bếp học ngay cách làm bánh trôi ngũ sắc bằng màu tự nhiên đẹp mắt để chuẩn bị cho mâm cúng gia tiên nhé!
Ý nghĩa của bánh trôi trong ngày Tết Hàn Thực
Tháng 3 Âm lịch, thời tiết bắt đầu nóng lên, chuẩn bị bước sang mùa hè. Người Việt xưa đã sáng tạo ra món bánh trôi, bánh chay là những món ăn nguội, có tính mát. Món ăn này vị ngọt thanh, rất phù hợp cho những ngày nóng nực.
Theo các chuyên gia văn hóa, bánh trôi, bánh chay dâng cúng tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực còn mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, thể hiện tinh thần "uống nước nhớ nguồn" và sự tôn vinh nền văn minh lúa nước. Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp dẻo thơm, viên tròn bọc nhân đường phên bên trong, tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn. Màu trắng của bánh cũng thể hiện sự thuần khiết và mong cầu những điều tốt lành trong cuộc sống.
Những năm gần đây, nhiều gia đình còn ưa chuộng dâng cúng bánh trôi ngũ sắc, với năm màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Những chiếc bánh rực rỡ sắc màu không chỉ làm mâm cúng thêm đẹp mắt mà còn thể hiện lòng biết ơn đối với tinh hoa trời đất, sự hòa hợp và cân bằng của vạn vật trong tự nhiên.
Vì vậy, bên cạnh đĩa bánh trôi trắng truyền thống, các gia đình có thể chuẩn bị thêm bánh trôi ngũ sắc để mâm cúng Tết Hàn Thực thêm trọn vẹn và ý nghĩa.
Nguyên liệu làm bánh trôi ngũ sắc cho ngày Tết Hàn Thực
Để làm bánh trôi ngũ sắc, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
- 450g bột gạo nếp
- 50g bột năng
- ¼ thìa cà phê muối
- 200g đường phên
- 1 ít mè trắng rang
Phần tạo màu bánh:
- Màu xanh: 30g lá dứa
- Màu tím: 30g bắp cải tím
- Màu cam: 30g cà rốt
- Màu đỏ: 30g gấc chín
Cách làm bánh trôi ngũ sắc cho ngày Tết Hàn Thực
Bước 1. Tạo màu tự nhiên cho bột
- Màu xanh: Lá dứa rửa sạch, cắt khúc rồi cho vào máy xay cùng một ít nước. Xay nhuyễn, sau đó lọc lấy nước cốt. Thêm nước lọc cho đủ 85g nước lá dứa màu xanh.
- Màu tím: bắp cải tím rửa sạch, thái nhỏ rồi xay nhuyễn. Lọc lấy nước cốt màu tím và hòa thêm nước lọc để được 85g nước màu tím
- Màu cam: Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ rồi xay nhuyễn cùng một ít nước. Lọc lấy nước cốt và thêm nước lọc cho đủ 85g nước màu cam.
- Màu đỏ: Gấc chín trộn với một ít nước, khuấy đều rồi lọc bỏ cặn, thu được phần nước màu đỏ. Thêm nước lọc để có 85g nước màu đỏ.
Ngoài các nguyên liệu trên, bạn có thể sử dụng các thực phẩm khác để tạo màu như hoa đậu biếc, nước chanh leo, trà xanh, củ nghệ, củ dền, quả dành dành,...
Lưu ý: Bạn nên tận dụng màu rau củ quả tự nhiên thay vì màu thực phẩm.
Bước 2. Trộn bột làm bánh trôi ngũ sắc
Rây 450g bột gạo nếp khô cùng 50g bột năng vào âu lớn. Thêm khoảng 1/4 thìa cà phê muối rồi trộn đều. Chia bột thành 5 phần bằng nhau, cho vào 5 bát riêng.
Đun nóng phần nước cốt tạo màu đã chuẩn bị ở bước 1, để đến khi nước ấm thì cho vào từng phần bột. Lưu ý: Khi làm bánh trôi, bạn cần sử dụng nước ấm để trộn bột. Nếu dùng nước lạnh, bột sẽ rất khó tạo hình.
Sau đó, trộn đều tay cho đến khi bột quyện lại thành khối mềm mịn, dẻo và không dính tay. Bọc kín từng khối bột bằng màng bọc thực phẩm, để bột nghỉ khoảng 20 phút trước khi nặn bánh.
Bước 3. Nặn bánh trôi ngũ sắc
Trong công thức này, Nhựa Việt Nhật giới thiệu đến bạn đọc cách làm bánh trôi ngũ sắc với nhân đường phên truyền thống. Tuy nhiên, bạn cũng có thể linh hoạt thay thế bằng nhân đậu xanh, nhân dừa,… tùy sở thích.
Đầu tiên, bạn cắt đường phên thành các viên nhỏ đều nhau. Lấy khoảng 10g bột, ve tròn rồi ấn dẹt miếng bột xuống. Đặt một viên đường vào giữa, nhẹ nhàng gấp các viền bột lại kín sao cho bột bọc kín nhân, và vo tròn viên bánh trôi lại. Tiếp tục làm như vậy cho đến khi hết bột và nhân.
Lưu ý, bạn nên để các viên bánh cùng màu chung với nhau để tránh các màu bị lẫn vào nhau gây lem nhem, mất thẩm mỹ.
Bước 4. Luộc bánh trôi ngũ sắc
Chuẩn bị một nồi nước sôi lớn. Thả từng viên bánh theo từng màu vào luộc. Khi bánh chín sẽ tự nổi lên mặt nước. Để bánh giữ được hình dáng tròn đẹp và không bị dính vào nhau, bạn vớt bánh ra ngay và thả vào bát nước lạnh. Với lượng màu tương đối nhiều như trên, bạn nên thay mới nước sau mỗi đợt màu. Như thế, màu bánh sẽ chuẩn và không bị phai lẫn vào với nhau.
Ngâm bánh trong nước lạnh khoảng 5-7 phút thì vớt ra đĩa.
Bước 5: Trình bày bánh trôi
Cho bánh ra đĩa, rắc thêm vài hạt vừng rang lên trên để tăng hương vị và đẹp mắt. Để dâng lên cúng tổ tiên, bạn có thể sử dụng bộ bát đĩa hoa mặt trời của Việt Nhật. Bộ sản phẩm được thiết kế gồm một bát tô lớn ở vị trí trung tâm như nhụy hoa và sáu đĩa bày xung quanh như những cánh hoa. Từng đường viền bát, viền đĩa được cách điệu uốn lượn mềm mại, giúp bạn bày trí bánh trang trọng và bắt mắt hơn.
Bạn nên thưởng thức bánh ngay sau khi cúng để cảm nhận trọn vẹn hương vị. Bánh trôi ngũ sắc ngon nhất khi dùng trong vòng 4-5 tiếng sau khi làm. Nếu để lâu, phần nhân đường bên trong sẽ tan chảy, khiến bánh dễ bị vỡ, nát.
Kết luận
Trên đây là cách làm bánh trôi ngũ sắc đơn giản mà đẹp mắt. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện thành công món bánh truyền thống này trong dịp Tết Hàn Thực sắp tới. Đừng quên ghé thăm chuyên mục "Vào bếp" của Nhựa Việt Nhật thường xuyên để cập nhật thêm nhiều công thức món ngon hấp dẫn khác nhé!