Tết Trung Thu hay còn được gọi là Tết đoàn viên, là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào ngày rằm tháng Tám âm lịch. Đây không chỉ là dịp để trẻ em háo hức rước đèn, phá cỗ mà còn là khoảnh khắc gia đình sum vầy, trao gửi yêu thương. Trong bài viết này, hãy cùng Nhựa Việt Nhật tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa và những phong tục truyền thống làm nên vẻ đẹp độc đáo của Tết Trung Thu nhé!
Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết Trung Thu
Nguồn gốc ngày Tết Trung Thu
Tết Trung Thu là một trong những lễ hội quan trọng trong văn hóa dân gian của nhiều nước châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác. Lễ hội thường diễn ra vào ngày rằm tháng 8 âm lịch, khi trăng tròn và sáng nhất, tượng trưng cho sự viên mãn và hạnh phúc.
Ở Việt Nam, Tết Trung Thu được cho là bắt nguồn từ văn hóa Trung Quốc, gắn liền với ba truyền thuyết nổi tiếng: câu chuyện Hằng Nga và Hậu Nghệ, vua Đường Minh Hoàng lên cung trăng, và sự tích chú Cuội. Những truyền thuyết này đã được lưu truyền từ đời này sang đời khác, trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa dân gian Việt Nam, đồng thời tạo nên nét độc đáo và ý nghĩa riêng của Tết Trung Thu.
Ý nghĩa của ngày Tết Trung Thu
Trước đây, Tết Trung Thu được xem là Tết của người lớn, là dịp để mọi người cùng thưởng thức bánh, uống trà và ngắm trăng. Trăng tròn vào rằm tháng Tám tượng trưng cho sự sum họp, đoàn viên, con cháu quay về bên gia đình để bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, cha mẹ.
Ngày nay, Tết Trung Thu dần được coi là ngày Tết của trẻ em. Bố mẹ chuẩn bị cỗ cho con với bánh trung thu, kẹo ngọt, cùng nhiều loại lồng đèn nhiều màu sắc. Vào buổi tối, các em rước đèn quanh xóm, tạo nên không khí vui tươi và giúp gắn kết tình cảm gia đình thêm bền chặt. Đồng thời, đây cũng là dịp để trai gái gặp gỡ, giao duyên, hay kết nối bạn bè, làng xóm.
Ngoài ý nghĩa về vui chơi và sum họp, Tết Trung Thu còn mang giá trị trong văn hóa nông nghiệp lúa nước. Mùa thu tháng tám thường là thời điểm mưa thuận gió hoà, khí hậu mát mẻ, thuận lợi cho mùa màng. Người dân tổ chức lễ hội Tết Trung Thu để cảm tạ trời đất đã ban cho mùa màng bội thu, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Các phong tục truyền thống trong ngày Tết Trung Thu
Cúng rằm Trung Thu
Tết Trung Thu không chỉ là dịp để trẻ em vui chơi mà còn là thời gian để người lớn chuẩn bị mâm cỗ cúng rằm. Đây là một nét văn hóa lâu đời của dân tộc, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và cầu mong bình an, may mắn cho gia đình.
Phá cỗ Trung Thu
Mâm cỗ Trung Thu thường được bày trong gia đình để tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên. Tùy theo từng vùng miền, mâm cỗ có thể khác nhau, phản ánh đặc trưng văn hóa của khu vực đó. Thông thường, ngoài mâm cỗ mặn, mâm cỗ chay sẽ gồm bánh Trung Thu, kẹo ngọt, trái cây được sắp xếp theo ngũ hành, vừa đẹp mắt vừa mang ý nghĩa phong thủy.
Ăn bánh Trung Thu và uống trà
Trong dịp này, hầu như gia đình nào cũng mua bánh Trung Thu về cúng tổ tiên, sau đó cùng nhau thưởng thức bánh và uống trà. Bánh Trung Thu có nhiều hình dạng, phổ biến nhất là dạng tròn và dạng vuông. Bánh tròn tượng trưng cho sự viên mãn, tròn đầy, còn bánh vuông như hình dáng mặt đất thể hiện sự vững chắc và bền lâu.
.jpg)
Rước đèn Trung Thu
Hình ảnh rước đèn đầy sắc màu dưới ánh trăng tròn là một biểu tượng không thể thiếu của Tết Trung Thu. Người dân thường treo lồng đèn trước nhà để cầu may mắn, bình an, hoặc thả đèn hoa đăng trên sông, mang theo những ước nguyện của mình. Lồng đèn Trung Thu có nhiều kiểu dáng, màu sắc, làm từ các vật liệu quen thuộc như tre, nứa, giấy và nến. Ngày nay, trẻ em thường dùng lồng đèn giấy để rước đèn và cùng thưởng bánh vào buổi tối Trung Thu, tạo nên không khí vui tươi, rộn ràng.
Những địa điểm đón Tết Trung Thu nổi tiếng ở Việt Nam
Phố cổ Hà Nội
Phố cổ Hà Nội, đặc biệt là khu vực phố Hàng Mã, trở nên rộn ràng trong dịp Tết Trung Thu với nhiều hoạt động vui chơi, giải trí và văn hóa. Các chương trình Tết Trung Thu có các tiết mục ca hát, nhảy múa, trò chơi dân gian cùng những gian hàng bày bán lồng đèn và bánh trung thu tạo nên không khí nhộn nhịp, sôi động, thu hút đông đảo người dân và du khách.
Lễ hội đèn lồng Hội An
Lễ hội đèn lồng Hội An diễn ra vào ngày 14 âm lịch hàng tháng và đêm rằm trung thu luôn là đêm hội đẹp nhất, lung linh nhất trong năm. Vào dịp này, các con phố cổ ngập tràn ánh sáng của hàng nghìn chiếc đèn lồng đủ màu sắc, tạo nên khung cảnh lung linh, huyền ảo. Du khách cũng có thể trải nghiệm không khí lễ hội bằng cách đi thuyền trên sông Hoài, ngắm nhìn những chiếc đèn lồng phản chiếu trên mặt nước, tận hưởng bầu không khí kỳ diệu và thơ mộng.
Tuyên Quang
Thành phố Tuyên Quang nổi tiếng với lễ hội Trung Thu lớn nhất cả nước. Vào dịp này, cả thành phố cùng hòa mình trong không khí vui tươi, rực rỡ của lễ hội. Hàng ngàn người đủ mọi lứa tuổi tham gia diễu hành trên phố với những chiếc đèn lồng khổng lồ, độc đáo về hình dáng và màu sắc, mang đến một trải nghiệm đặc sắc và khó quên.
Phố đèn lồng Lương Nhữ Học, TP.HCM
Ở Sài Gòn, phố đèn lồng Lương Nhữ Học là điểm đến nổi bật nhất trong dịp Trung Thu. Cả khu phố được trang hoàng bằng vô số chiếc đèn lồng đủ kiểu dáng, màu sắc, tạo nên một không gian lung linh và náo nhiệt. Đây là nơi lý tưởng để cả gia đình và trẻ em tham quan, rước đèn và hòa mình vào không khí lễ hội đặc trưng của thành phố.
Tạm kết
Trên đây là những thông tin mà Nhựa Việt Nhật đã tổng hợp về Tết Trung Thu – một dịp lễ truyền thống đầy ý nghĩa trong năm. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ngày lễ đặc biệt này và có thể tận hưởng một mùa lễ Trung Thu thật vui vẻ, ấm áp bên gia đình và người thân yêu.